Blijf hardop nadenken over transformatie van de zorg

Jaar na jaar staat Nederland bovenaan de ranglijstjes van beste en meest toegankelijke zorg, maar de stijgende kosten zijn een groot probleem. Overheid en verzekeraars willen minder betalen, patiënten willen betere en meer op maat geleverde zorg. Ziekenhuizen vallen om, particuliere initiatieven zijn booming. Verpleeghuizen huisvesten steeds zwaardere patiënten, terwijl de verzorgenden hier nog nauwelijks op zijn ingesteld. Het zijn paradoxale tijden in de zorg. Wat en waar zijn de oplossingen?

Zorg moet dichter bij de patiënt, daar is iedereen het over eens. Maar gemeenten worstelen met de aanbesteding van thuiszorg en jeugdzorg, en thuiszorg en huisarts kunnen het nauwelijks bolwerken in hun overvolle werkweek.
In de Haagse regio wordt aan oplossingen gewerkt – hier ontstaat langzaam een verschuiving van tweede naar eerste lijn. Orthopeden, cardiologen en radiologen uit het Haaglanden Medisch Centrum onderzoeken en bespreken bij de huisartspraktijk samen patiënten, waardoor minder dan de helft van deze patiënten naar het ziekenhuis. Fijn voor de patiënt, en goed om zo de huisarts te ontzorgen.

E-health-oplossingen
Teveel werk- en regeldruk en personeelstekorten maken innovatieve oplossingen dringend nodig. ICT-systemen communiceren gelukkig steeds beter met elkaar; zo heeft het HMC sinds begin 2019 een portaal waarin zowel patiënten als huisartsen alle uitslagen en correspondentie kunnen inzien. Samen met de koppeling met apotheken is dat een enorme inhaalslag in kwaliteit én veiligheid.
E-health heeft ongekende mogelijkheden, maar de praktijk is weerbarstig. Vanaf de werkvloer komen veel creatieve ideeën, die helaas maar moeizaam uitgerold worden. Innovaties van buiten sluiten nog niet geweldig aan bij de zorg. Tech-reuzen als Google en Amazon zetten (virtuele) zorgorganisaties op. Dat zal impact hebben, maar hoe en wanneer we die in Nederland gaan voelen, weet niemand.
En ondanks alle goede bedoelingen blijft de stem van patiënten, hun naasten en de professionals onvoldoende gehoord in zorginnovaties. Innovatie lijkt soms meer een bestuurlijk feestje in plaats van een maatschappelijke zorg.

Transformatie nodig
Hoe de transformatie in de zorg er uit gaat zien weten we niet. Wel is duidelijk dat het anders moet, innovatiever. Als we namelijk hetzelfde blijven doen als we in de afgelopen decennia deden, moeten we niet verbaasd staan dat het nog steeds niet werkt.
Onze netwerken zullen steeds belangrijk worden. Patiënten, mantelzorgers, hulpverleners, eerste en tweede lijn, verzekeraars, gemeenten en overheid moeten het echt samen bedenken en ook samen doen. Van alle kanten worden dan ook evenementen georganiseerd om de zorg beter, efficiënter, innovatiever en patiëntvriendelijker te maken. Als je wil, kun je elke dag wel ergens luisteren naar en meedenken over ‘baanbrekende’ oplossingen.

Blijven samenkomen
Ideeëntoernooien, hackathons, app-challenges, bootcamps, interactieve sessies met regelvrije zones: naast congressen, symposia en beleidsdagen komen steeds creatievere bijeenkomsten van de grond. En die zijn hard nodig, want met alleen zenden en luisteren transformeer je de zorg niet.

Essentieel is dat we blijven samenkomen om hardop na te denken hoe we onze zorg ook in de toekomst excellent, voor iedereen toegankelijk én betaalbaar houden.